Uitdagend zeilen, heerlijk zwemmen op het strand van Vlieland, een excursie naar het bunkercomplex op Terschelling en droogvallen en wadlopen op werelderfgoed de Waddenzee. Allemaal ingrediënten voor een geweldige zeilvakantie. Maar de zeilzwerftocht die ik begin augustus maakte met tweemastklipper Lutgerdina van Stichting SailWise, was nog zó veel meer dan dat! Samen met mensen met een verstandelijke beperking en een aantal vrijwilligers werd elke dag aan boord een bijzondere ervaring vol verrassingen.

Het is begin januari als ik tijdens een etentje met vrienden hoor over het werk van Stichting SailWise. Vriendin Ruth Giessen heeft net een nieuwe baan aangenomen bij SailWise als schipper van de tweemastklipper Lutgerdina. Dit 125 jaar oude zeilschip is volledig aangepast voor mensen met een beperking én volledig rolstoeltoegankelijk. Ruth maakt mij nieuwsgierig naar de zeilzwerftochten die met de Lutgerdina gevaren worden. Thuis ga ik meteen op zoek naar meer informatie over Sailwise.

SailWise is al meer dan 45 jaar de enige aanbieder in Nederland van uitdagende watersportactiviteiten en -vakanties voor mensen met beperking. Van zeilzwerftochten over het IJsselmeer en het Wad met de tweemastklipper Lutgerdina tot catamaranzeilen vanuit watersportaccommodatie It Sailhûs in Elahuizen en het beoefenen van kleine watersport vanaf watersporteiland Robinson Crusoe in de Loosdrechtse Plassen.

Voor deelnemers is het watersporten veel meer dan alleen een leuke tijd op het water. SailWise-activiteiten hebben een positieve invloed op de zelfredzaamheid, het zelfvertrouwen en het accepteren en (opnieuw) leren kennen van het eigen lichaam. Bij SailWise ontdekken mensen wat ze wél kunnen en kunnen zij even hun beperking vergeten.

Na het lezen van deze informatie op de website van SailWise ben ik om: ik geef mij op als vrijwilliger bij de stichting. Vrijwilligers zijn onmisbaar, omdat veel deelnemers begeleiding nodig hebben bij hun dagelijkse verzorging en het bedienen van de Lutgerdina. Zelf heb ik geen professionele ervaring in de zorg, maar tijdens een kennismakingsdag leer ik wat handigheden bij tillen en draaien. Nog veel belangrijker: ik leer en ervaar tijdens deze dag hoe het is als je in een afhankelijke positie zit en je hulp moet aanvaarden van anderen. Een echte eyeopener en een goed startpunt als vrijwilliger.

Begin augustus is het dan zo ver: ik stap aan boord van de Lutgerdina in thuishaven Enkhuizen. Eerst is er een kennismaking met de andere vrijwilligers en de bemanning van het schip. De eerste boodschappen worden gedaan en de bedden klaargemaakt en na een aantal uren mogen we de deelnemers begroeten. De groep bestaat uit 10 jongeren van 16 tot 26 jaar met een verstandelijke beperking. Enkele deelnemers zitten in een rolstoel. Opnieuw wordt er kennisgemaakt en de sfeer zit er meteen in. Vanaf dat moment ben ik eigenlijk geen vrijwilliger meer, maar een deelnemer aan een geweldige zeilreis!

De route is niet vooraf vastgelegd, maar de deelnemers (en de wind) bepalen samen waar de reis naar toe gaat. Met schipper Ruth aan het roer zet de Lutgerdina koers naar de Waddenzee. Al gauw is iedereen aan boord in beweging. Voor het hijsen van de zeilen is natuurlijk spierkracht vereist. Als die er door omstandigheden niet is, dan heeft de bemanning daar heel goede oplossingen voor. Een elektrische rolstoel blijkt ook ingezet te kunnen worden bij deze klus. Heel fijn, want zo kan echt iedereen meedoen! Kaartlezen, anker uitgooien, boeien zoeken en zelfs het sturen van het imposante schip: iedereen kan meehelpen aan boord van de Lutgerdina.

Gaandeweg de week wordt ook duidelijk dat iedereen zijn talenten heeft meegenomen. Een deelnemer van de reis werkt bij de bunkerstelling op Terschelling. Hij geeft een geweldig boeiende rondleiding tijdens de reis. Een andere deelnemer doet een horeca-opleiding en verzorgt een heerlijke maaltijd aan dek. Weer iemand anders kan spannende verhalen bij het kampvuur vertellen. En wat te denken van een reisgenoot die toneel kan spelen bij het opvouwen van de was?

We bezoeken Waddeneilanden en vallen ook een avond droog op het Wad met de Lutgerdina. Wat een belevenis! Iedereen gaat van boord, óók de deelnemers in een rolstoel. Met een tillift kunnen ze het Wad op in een rolstoel of kano. Samen genieten we van de ondergaande zon op het drooggevallen Wad. Die nacht gaan we in het donker nog een eindje varen richting de vaargeul. Met zaklampen wordt er gezocht naar de nummers op de boeien om zo goed te kunnen navigeren. Er is een serene stilte aan dek. De sterrenhemel is prachtig en voor iedereen gelijk.

Dan is het alweer tijd om richting Enkhuizen te gaan. In Workum hebben we een laatste gezellige avond met elkaar. De volgende dag steken we het IJsselmeer over naar de thuishaven van de Lutgerdina. Aan het einde van de middag nemen we afscheid van elkaar. Iedereen in de groep vertelt over zijn of haar hoogtepunt(en) van de zeilreis en dat zijn er ontzettend veel. Een van de deelnemers heeft een tegeltje gekocht voor aan boord. Het tegeltje vat voor mij zo goed alle mensen en gebeurtenissen van deze week samen. De tekst luidt: ‘Allemachtig, wat ben jij prachtig!’ Het zijn maar vijf woorden, maar wat zeggen ze veel. Wat mij betreft mogen die woorden wel eens wat vaker uitgesproken worden!